Ciekawostki
- Napiwki - Opłata serwisowa zazwyczaj jest już zawarta w cenie, jednakże jeśli jesteśmy zadowoleni z obsługi napiwek z pewnością będzie dobrym pomysłem.
- Godziny posiłków -
- Kiedy na zakupy - Sklepy otwarte są od poniedziałku do piątku od 6:00 do 21:00, w soboty do 18. W niedziele sklepy są zamknięte.
- Tanie sklepy -
- Rodzaj kuchni - Na smaki Szwajcarii duży wpływ miały kuchnie: niemiecka, francuska oraz z północnych Włoch.
- Savoir Vivre - Jeśli skończyliśmy jeść powinniśmy odłożyć nóż i widelec równolegle w prawą stronę na środku talerza.
- Główne składniki - Wiele tradycyjnych potraw składa się z podstawowych składników, które można znaleźć w kraju, np. ziemniaki czy ser szwajcarski.
- Najbardziej popularne trunki - Piwo jest bardzo popularnym alkoholem w Szwajcarii, jednakże do obiadów i kolacji zazwyczaj jest serwowane białe wino.
- Ważna informacja - Jedzenie w Szwajcarii jest bardzo drogie. Restauracje samoobsługowe są zazwyczaj tańsze of sieci fast food lub jadłodajni prowadzonych przez rodziny.
- Ostrzeżenie - Warto jest mieć na uwadze kwestie menu, a w szczególności tego, że różni się ono w zależności od kantonu.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Co zjeść
- ÄlplermagronenMakaron typu Macaroni (zwykle 'kolanka', mały, zakręcony makaron) podawany z serem, cebulą i ziemniakami.
- Luzerner ChügelipasteteFormy ciasta francuskiego wypełnione sosem kremowym, mięsem lub grzybami.
- HafenchabisGulasz jagnięcy lub wieprzowy z kapustą.
- SaucissonsGruba, peklowana na sucho kiełbasa z przyprawami.
- CholeraAromatyczne danie zawierające ziemniaki, warzywa i owoce, upieczone z serem, jako ciasto podobne do tarty.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Nietypowe fakty
- Konsumpcja czekolady w Szwajcarii jest największa na świecie, co roku średnie spożycie wynosi 10 kg na jedną osobę.
- W Szwajcarii jest ponad 400 rodzajów chleba, co wiążę się z szerokim wyborem w sklepach.
- Szwajcarzy jedzą bardzo dużo sera, przynajmniej 22 kilogramów na rok na jedną osobę!
- W Szwajcarii jest około 50 000 gospodarstw. Produkują żywność i dbają o krajobraz kulturowy kraju.
- Znane na całym świecie musli zostało wynalezione okolo 1900 roku przez szwajcarskiego doktora jako oparte na jabłakch dietetyczne jedzenie.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Ciekawostki
- Najlepsze strony rezerwacyjne -
- Sezonowość - Ceny hoteli jesienią są znacznie tańsze w porównaniu z latem czy zimą, które są uważane za sezonowy szczyt turystki w Szwajcarii.
- Budżetowe podróżowanie - W większych miastach rezerwacja pokoju lub mieszkania przez strony takie jak Airbnb może pomóc zaoszczędzić dużą sumę pieniędzy.
- Klimatyzacja -
- Parking - Płatne parkingi w Szwajcarii są normą. Jeśli Twój hotel nie posiada prywatnego parkingu musisz liczyć się z tym, że czeka cię spory wydatek oraz dużo stresu z parkowaniem w mieście.
- Płatności - Oficjalną walutą Szwajcarii jest Frank szwajcarski, jednakże w hotelach akceptowane jest też Euro.
- Nietypowe noclegi - Farma Gehren w miasteczku Merlischachen to miejsce, gdzie możesz spędzić swój wyjazd w mongolskiej jurcie.
- Kamping - W Szwajcarii największym operatorem kempingowym jest TSC. W ofercie można znaleźć 24 miejsca kempingowe oraz ponad 20 opcji zakwaterowania.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Wskazówki
- Szwajcarski koncept pensjonatów serwujących śniadania różni się od tych w innych państwach. W Szwajcarii pensjonaty tego typu zazwyczaj są małymi hotelami.
- Nie bój się pytać, bądź sprawdzać rekomendacje innych ludzi. Lepiej jest zarezerwować rzetelny pokój niż stracić pieniądze.
- Jeśli masz problemy z rezerwacją hotelu, bądź chciałbyś dowiedzieć się czegoś więcej o miejscu swojego pobytu, możesz skontaktować się z Szwajcarskim Biurem do spraw turystyki.
- Hotele w dużych miastach są bardzo drogie, dlatego też warto pomyśleć o wynajmnie pokoju na obrzeżach miasta. Komunikacja miejska jest świetnym sposobem na podróżowanie po miastach.
- Zaplanuj swoją podróż dużo wcześniej. Najtańsze opcje wyprzedają się z dużym wyprzedzeniem zwłaszcza jeśli myślimy o wyjeździe podczas sezonu.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Wskazówki
- Najbardziej popularny - Szwajcaria ma świetnie rozbudowane linie kolejowe, dlatego też Szwajcarzy podróżują pociągami znacznie więcej niż inne nacje na świecie.
- Budżetowe podróżowanie - Transport publiczny w Szwajcarii jest drogi, jednak dzięki różnym wariantom Swiss Travel Pass (opracowany dla gości z zagranicy) możemy kupić bilety za pół ceny, a nawet całkowicie za darmo.
- Oszczędność czasu - W Szwajcarii transport publiczny jest zazwyczaj kojarzony z punktualnością. A w szczególności pociągi.
- Bezpieczeństwo na drodze - Drogi w Szwajcarii nieustannie są ulepszane, co wiążę się z poprawą bezpieczeństwa na drogach. Sama Szwajcaria słynie z tego, że jest jedynym z najbezpieczniejszych państw jeśli chodzi o jazdę samochodem.
Samochód
- Ogólnie przyjętymi ograniczeniami prędkości w Szwajcari jest 80 km/h poza terenem zabudowanym i 50 km/h w terenie zabudowanym. Na autostradach zaś 120 km/h.
- Kierowcy mogą mieć co najwyżej 0,05% alkoholu we krwi.
- Szwajcaria to mały kraj, którego populacja sięga prawie 9 milionów - z tego powodu korki na drogach to codzienne zjawisko.
- Musisz mieć co najmniej 20 lat i nie mniej niż rok doświadczenia, aby prowadzić samochód.
Taxi
- Szwajcarskie taksówki, zwłaszcza w większych miastach, zazwyczaj akceptują karty kredytowe.
- Taksówki są raczej drogie, Uber jest od nich znacznie tańszy.
Autostop
- Łapanie autostopu na autostradach jest nielegalne. Z tego powodu unikaj takich sytuacji.
- Podróżowanie autostopem jest bardzo popularne, zwłaszcza w górach oraz na małych, wiejskich drogach.
Autobus
- W Szwajcarii są autobusy miejskie, autobusy długodystansowe oraz autobusy Postauto.
- Autobusy są popularnym środkiem transportu, kiedy chcemy przemieścić się pomiędzy dwoma mniejszymi miastami.
- Postauto to autobusy należące do poczty szwajcarskiej. Docierają one do tych najbardziej niedostępnych miejsc Szwajcarii.
Pociąg
- Pociągi są najbardziej wygodną formą transportu po kraju. Są punktualne oraz zadbane i nowe. Jeśli myślisz o podróżowaniu przez Szwajcarię pociągiem, zastanów się nad kupnem któregoś z Travel Passów, które opłacają się bardziej niż kupowanie biletów osobno.
- S-Bahn to system pociągów podmiejskich, które łączą duże miasta z otaczającymi je miejscowościami. Działają bardzo podobnie jak metro.
Samolot
- Podróżowanie samolotem przez Szwajcarię jest bardzo drogie.
Statek
- W Szwajcarii jest wiele rejsów widokowych. Najbardziej popularnymi wycieczkami są rejsy na Jeziorze Lucerna, Jeziorze Brienz oraz Jeziorze Thun. Niektóre Travel Pass pozwalają na podróżowanie łodziami bez dodatkowej opłaty.
- Łodzie również operują na zasadzie rozkładów tak jak pociągi czy autobusy.
Rower
- Możesz wypożyczyć rower i zwiedzić miasto, w którym jesteś. Szwajcaria to raj dla miłośników kolarstwa drogowego.
- Dzieci poniżej siódmego roku życia mogą poruszać się na jezdni tylko z nadzorem przynajmniej szesnastoletniej osoby.
Metro
- Lozanna jest jedynym miastem w Szwajcarii, które posiada metro (dwie linie).
Motocykl
- Aby prowadzić samochód i motocykl musisz mieć ukończone 18 lat, a motorower 14 lat.
- Jazda na motorze dopuszczalna jest tylko w kasku ochronnym.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Ciekawostki
- Niebieski znak z przekreśloną białą oponą oznacza obowiązek łańcuchów zimowych.
- Jeśli jesteś uczestnikiem wypadku drogowego musisz powiadomić policję, gdy urazy otrzymane przy kolizji są więcej niż powierzchowne.
- Podróżując samochodem wszystkie osoby muszą mieć zapięte pasy, ale także obowiązkiem jest posiadanie trójkąta ostrzegawczego.
- Wypożyczane samochody są zwykle wyposażone w opony zimowe, ale lepiej je sprawdzić.
- W Szwajcarii są dwa główne węzły komunikacyjne, w Zurychu i Genewie. Stacje kolejowe znajdują się tuż przy lotniskach. Między nimi jest mniej niż cztery godziny.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Wskazówki
Kiedy jechać
- Najlepszym miesiącem na podróż do Szwajcarii jest wrzesień. Pogoda wtedy jest przyjemna oraz sprzyja przeróżnym aktywnościom z wyjątkiem sportów zimowych.
Temperatura
- Średnie temperatury w Szwajcarii sięga od -10°C (zima) to 28°C (lato).
Opady
- Najcięższe opady zaczynają się późną wiosną (maj) i trwają przez całe lato (czerwiec - sierpień).
Jesień
- Temperatury pomału spadają ze średnią między 8°C a 15°C. Mimo kilku deszczowych dni w tym sezonie, przechadzanie się po górach wciąż jest możliwe.
Wiosna
- Średnia temeperatura w ciągu dnia waha się pomiędzy 8 do 15°C. Warto mieć na uwadze, że na wiosnę wciąż może zaskoczyć nas śnieg.
Lato
- Jest to najbardziej deszczowy i najgorętszy czas roku z temperaturami między 15°C a 28°C.
Zima
- Zimy są chłodne - temperatury często spadają poniżej zera, ale nie znaczy to, że w każdym regionie będzie śnieg.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Ciekawostki
- W Szwajcarii są dwie główne strefy klimatyczne - umiarkowana i wyżynna.
- Na północy znajduje się strefa umiarkowana, na południu (Alpy) - strefa wyżynna.
- Są rozróżniane standardowe cztery pory roku - wiosna, lato, jesień i zima.
- Na północy kraju są wyższe temperatury.
- Fen jest rodzajem wiatru górskiego, jest suchy, ciepły i występuje przez cały rok.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Turystyczny Savoir-Vivre
- Powitanie - Szwajcarzy mają w zwyczaju witać się formalnie. Widząc się z kimś po raz pierwszy najlepszym sposobem na powitanie będzie zwykłe 'cześć'. Jeśli jednak spotykamy się ze znajomym
- Punktualność -
- Etykieta stroju - W Szwajcarii nie obowiązują zasady dotyczące ubioru, jednakże warto mieć na uwadze trendy w modzie europejskiej.
- Wejście do świątyni - Wejście do wielu kościołów związane jest ze skromnym ubiorem. Powrzechną zasadą jest zakrywanie nóg zarówno u mężczyzn jak i kobiet.
- Wizyta w lokalnym domu - Kiedy idziemy w odwiedziny do czyjegoś domu pamiętajmy o skromnym prezencie, np. winie.
- Etykieta - Podróżując transportem publicznym staraj się zachowywać ciszę. Szwajcarzy nie lubią głośnych ludzi. Żucie gumy również jest uważane za niegrzeczne.
- Drony - Rekomendujemy użycie tej mapki aby w prosty sposób sprawdzić obowiązujące restrykcje. Jeśli szukasz bardziej konkretnych informacji zajrzyj tutaj."
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Na co uważać
- W Szwajcarii starsi ludzie traktowani są z niezwykłym szacunkiem, dlatego też podróżując różymi środkami transportu pamiętaj o zwolnieniu swojego miejsca kiedy zobaczysz starszą osobę.
- Uważaj na śmiecenie. Szwajcarzy bardzo dbają o środowisko, więc każdy przejaw śmiecienia na ulicach grozi mandatem.
- Szwajcaria ma cztery oficjalne języki: Francuski, Niemiecki, Włoski i język Romansh. Ważną informacją jest to, że niemiecki mówiony w Szwajcarii to dialekt. Może to stanowić problem w postaci bariery językowej.
- Pomiędzy godziną 22 a 6 rano obowiązuje cisza nocna.
- Szwajcaria jest jednym z najbogatszych państw na świecie, dlatego ceny w restauracjach, kawiarniach, sklepach oraz stoiskach z pamiątkami są często bardzo drogie.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Nietypowe fakty
- Szwajcarzy spożywają duże ilości alkoholu: wino, piwo oraz czysty alkohol. Skutkiem takiego stylu życia są często odnotowywane zgony spowodowane alkoholem.
- W Szwajcarii jest około 1,500 jezior. Największymi zbiornikami wodnymi w kraju są: Jezioro Genewskie, Jezioro Neuchâtel oraz Jezioro Biel.
- W 1863 roku w Genewie został stworzony Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, którego siedziba do dnia dzisiejszego znajduje się w mieście.
- Szwajcaria posiada najdłuższy i najgłębszy tunel kolejowy na świecie. Tunel bazowy Świętego Gotarda ma 57,5 km długości.
- Miasto Château-d'Oex od 1979 roku jest gospodarzem Międzynarodowego Festiwalu Balonów, który odbywa się co roku pod koniec stycznia i gromadzi ponad sto uczestników z całego świata.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Najbardziej przydatne przedmioty 💡
- Adapter do gniazdka - W Szwajcarii spotkasz nietypowe gniazdka elektryczne typu J. Pamiętaj, by przed wyjazdem zaopatrzyć się w odpowiedni adapter.
- Zimowe opony i łańcuchy - Opady sniegu potrafia odciac od swiata niektóre miejsca na pare godzin.
- Wygodne buty trekkingowe - Jest to jeden z najbardziej górzystych krajów świata. Dobre buty na pewno się przydadzą.
- Aparat i kamera - Pozwolą utrwalić malownicze krajobrazy Szwajcarii.
- Odpowiedni sprzęt - Jeżeli planujesz jazdę na nartach, wycieczki rowerowe czy wspinaczkę po górach, zabierz swój sprzęt. W Szwajcarii co prawda wszystkie sprzęty można kupić lub wypożyczyć, jednakże taki wydatek na pewno poważnie nadszarpnie kieszeń.
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Odbierz spersonalizowaną listę rzeczy do spakowania
Dbanie o zdrowie
Dostosowana do nowej rzeczywistości, w jakiej się znaleźliśmy
Lista rzeczy do zabrania
Spersonalizowana lista dostosowana do Twojej podróży
Prognoza pogody
Lista rzeczy dopasowana do warunków pogodowych
Lista to-do
Wszystko co musisz zrobić przed wyjściem z domu
Średnia waga bagażu
Nigdy więcej nie dopłacaj za nadbagaż na lotnisku
Ceny lokalnych produktów
Dowiedz się ile pieniędzy zabrać na wyjazd
Najlepsze Doświadczenia ⭐
- Najpopularniejsze sporty: ⛷️ Narciarstwo, 🛶 Kajakarstwo, ️ ⛵ Żeglarstwo
- Najpopularniejsze zajęcia: 🥾 Piesze wędrówki w górach (cały rok), 🪂 Paralotniarstwo (cały rok, w zależności od pogody), 🚣 Spływ pontonem (lato i wiosna)
- Najpopularniejsze miejsca: 💧 Interlaken, 🌄Jungfrau, 🏞️ Lauterbrunnen
Mapa Aktywności 📸
Kraj w pigułce
Kraj | Szwajcaria |
Stolica | Bern |
Waluta | Swiss franc |
Język | niemiecki, francuski, włoski, retoromański |
Strefa czasowa | GMT+2 |
Znajomość angielskiego | Szeroko znany (płynny) |
Przyjazność LGBT | Niska |
Wskaźnik płci (ogólnie) | 50% | 50% |
Ludność | 8.7 mln |
Odwiedzający rocznie | 11 mln |
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Przydatne informacje
Płatność kartą | |
Dostępność bankomatów | Ogólnodostępne |
Sugerowana wypłata z bankomatu | 300 CHF |
Publiczne spożywanie | |
Woda z kranu | |
Prędkość internetu | 73 Mbps |
Rodzaj gniazdka | C / J |
Najlepsza aplikacja taxi | |
Toalety publiczne | Popularne & Płatne |
Najlepsi operatorzy komórkowi | Swisscom, Sunrise, VTX |
Najlepszy wewnętrzny przewoźnik lotniczy | SWISS Airlines |
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Średnie ceny
Posiłek, niedroga restauracja |
26.76 EUR
28.3 USD
22.21 GBP
114.24 PLN
25 CHF
|
Posiłek dla 2 osób, restauracja średniej klasy |
107.04 EUR
113.21 USD
88.84 GBP
456.94 PLN
100 CHF
|
Piwo krajowe (0,5 litra) |
7.49 EUR
7.92 USD
6.22 GBP
31.99 PLN
7 CHF
|
Benzyna (1 litr) |
1.71 EUR
1.81 USD
1.42 GBP
7.31 PLN
1.6 CHF
|
Bilet w jedną stronę (transport publiczny) |
3.85 EUR
4.08 USD
3.2 GBP
16.45 PLN
3.6 CHF
|
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Jakość życia
Jakość życia | Bardzo wysoka |
Poziom bezpieczeństwa | Wysoki |
Zadowolenie z opieki zdrowotnej | Wysokie |
Przyjazność klimatu | Bardzo wysoka |
Koszty utrzymania | Bardzo wysokie |
Poziom zanieczyszczenia | Niski |
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!
Ważne numery
Straż pożarna | 118 |
Policja | 117 |
Pogotowie ratunkowe | 144 |
Szwajcarskie Pogotowie Helikopterowe | 1414 |
Czy te informacje są dla Ciebie pomocne?
Dziękujemy za współtworzenie przewodnika! Pamiętaj, że pod każdą sekcją znajdziesz możliwość przekazania feedbacku.
Przykładamy dużą wagę do jakości naszych treści. Daj nam proszę znać co wpłynęło na Twoją negatywną opinię.
Dziękujemy za wiadomość!